(26-27) จตฺตาลีสอวิรฬทนฺตลกฺขณานิ

[234] ‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว ตถาคโต ปุริมํ ชาติํ ปุริมํ ภวํ ปุริมํ นิเกตํ ปุพฺเพ มนุสฺสภูโต สมาโน ปิสุณํ วาจํ ปหาย ปิสุณาย วาจาย ปฏิวิรโต อโหสิฯ อิโต สุตฺวา น อมุตฺร อกฺขาตา อิเมสํ เภทาย, อมุตฺร วา สุตฺวา น อิเมสํ อกฺขาตา อมูสํ เภทาย , อิติ ภินฺนานํ วา สนฺธาตา, สหิตานํ วา อนุปฺปทาตา, สมคฺคาราโม สมคฺครโต สมคฺคนนฺที สมคฺคกรณิํ วาจํ ภาสิตา อโหสิฯ โส ตสฺส กมฺมสฺส กฏตฺตา…เป.… โส ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อิมานิ ทฺเว มหาปุริสลกฺขณานิ ปฏิลภติฯ จตฺตาลีสทนฺโต จ โหติ อวิรฬทนฺโต จฯ

‘‘โส เตหิ ลกฺขเณหิ สมนฺนาคโต สเจ อคารํ อชฺฌาวสติ, ราชา โหติ จกฺกวตฺตี…เป.… ราชา สมาโน กิํ ลภติ? อเภชฺชปริโส โหติ, อเภชฺชาสฺส โหนฺติ ปริสา, พฺราหฺมณคหปติกา เนคมชานปทา คณกมหามตฺตา อนีกฏฺฐา โทวาริกา อมจฺจา ปาริสชฺชา ราชาโน โภคิยา กุมาราฯ ราชา สมาโน อิทํ ลภติ … พุทฺโธ สมาโน กิํ ลภติ? อเภชฺชปริโส โหติ, อเภชฺชาสฺส โหนฺติ ปริสา, ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย อุปาสกา อุปาสิกาโย เทวา มนุสฺสา อสุรา นาคา คนฺธพฺพาฯ พุทฺโธ สมาโน อิทํ ลภติ’’ฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ

[235] ตตฺเถตํ วุจฺจติ –

‘‘เวภูติยํ สหิตเภทการิํ,

เภทปฺปวฑฺฒนวิวาทการิํ;

กลหปฺปวฑฺฒนอากิจฺจการิํ,

สหิตานํ เภทชนนิํ น ภณิฯ

‘‘อวิวาทวฑฺฒนกริํ สุคิรํ,

ภินฺนานุสนฺธิชนนิํ อภณิ;

กลหํ ชนสฺส ปนุที สมงฺคี,

สหิเตหิ นนฺทติ ปโมทติ จฯ

‘‘สุคตีสุ โส ผลวิปากํ,

อนุภวติ ตตฺถ โมทติ;

ทนฺตา อิธ โหนฺติ อวิรฬา สหิตา,

จตุโร ทสสฺส มุขชา สุสณฺฐิตาฯ